مکس فایننس
تاریخچه مالیه در ایران
تاریخچه امور مالی در ایران ، نگاهی به مالیه عصر قاجار و پهلوی
اگر به دنبال بررسی نحوه اداره امور مالی کشور در عصر قاجار و پهلوی هستید و به حقایق و مستندات تاریخی نیز علاقه دارید، قطعا نسخه دست‌نویس یک منبع ارزشمند که تاریخچه مالیه در ایران و چگونگی مدیریت عواید مالیاتی و غیرمالیاتی در کشور را در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار تا اوایل دوران پهلوی به صورت مستند و متقن بیان کرده باشد، به عنوان یک مرجع عالی و منبع بی‌نظیر مورد توجه شما قرار خواهد گرفت.
بخشی از مقدمه این کتاب به زبان مولف اصلی که متاسفانه نام و نشان او برای ما روشن نیست و اطلاعات بیشتری نیز از وی در دسترس نیست به این شرح است:
«ضمن دوره اول سال،درس علوم مالیه، اصول و قواعد کلی این علم را دیدم. حال لازم است وضعیت مالی کشور خودمان را تحت مطالعه درآورده، اصول و قواعدی را که سابقا به دست آورده‌ایم، درمورد منابع مختلفه عایدات کشوری موقع عمل قرار دهیم. ولی قبلا مختصری در تاریخ مالیه ایران شرح داده، سپس عواید مالیاتی و غیرمالیاتی را مورد تحقیق و دقت قرار می‌دهیم. ... بنابراین تقسیمات کلی درس ما به طریق ذیل خواهد بود:
- فصل اول: تاریخچه مالیه ایران از ابتدای سلطنتناصرالدین شاه تا سلطنت پهلوی
- فصل دوم: خالصجات دولتی و خالصجات انتقالی
- فصل سوم: مالیات‌های مستقیم (سوای مالیات بر عایدات)
- فصل چهارم: مالیات مستقیم بر عایدات
- فصل پنجم: مالیات غیرمستقیم گمرکات و عوایدی را که این اداره وصول می‌کند
- فصل ششم: سایر مالیات‌های غیرمستقیم: برات، صدی سه محصولات، ارضی و فلاحتی، مالیات نفت و بنزین، حراج ذبایح، ثبت اسناد
- فصل هفتم: انحصارات دولتی، تریاک، دخانیات
- فصل هشتم: سایر عوارض حقوقی که دولت تحصیل می‌کند، پست و تلگراف، تذکره، شهریه مدارس، جواز عتیقه‌جات، عشور اوقاف
- فصل نهم: عواید امتیازات شرکت‌های تجارتی و صنعتی و معادن
- فصل دهم: عوارض بلدی، مستغلات، قپان، نمایش، لاتار و غیره
- فصل یازدهم: تشکبلات فعلی وزارت مالیه
- فصل دوازدهم: مقایسه اوضاع مالی انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا»
کتاب «مکس فایننس ، تاریخچه مالیه در ایران» بازنویسی یک نسخه خطی و یک منبع ارزشمند تاریخی است که به روشنی، حقایقی از وضعیت مالیه و امور مالی کشور رادر صده‌های گذشته به ما نشان می‌دهد و به اهتمام آقای مهرداد جمال ارونقی به دست ما رسیده است و به عنوان مرجعی اصیل در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران عزیز قرار گرفته است.
مشخصات کتاب
| نویسنده | مهرداد جمال ارونقی |
| مترجم | مهرداد جمال ارونقی |
| ناشر | شرکت چاپ و نشر بازرگانی |
| تعداد صفحات | 115 صفحه |
| دسته بندی | تاریخ بازرگانی |
| تاریخ انتشار | 1397 |
| شابک | 9789644686429 |
| قیمت | 22000 |
| زبان | persian |
فهرست مطالب
فصل اول تاریخچه مالیه ایران از ابتدای سلطنت ناصرالدین شاه[1] تا سلطنت پهلوی
فصل دوم - خالصجات[2] دولتی و خالصجات انتقالی[3]
فصل سوم - مالیات‌های مستقیم (سوای مالیات بر عایدات)
فصل چهارم - مالیات مستقیم بر عایدات
فصل پنجم - مالیات غیرمستقیم گمرکات و عوایدی را که این اداره وصول می‌کند.
فصل ششم - سایر مالیات‌های غیرمستقیم: برات، صدی سه محصولات، ارضی و فلاحتی، مالیات نفت و بنزین حراج ذبایح ثبت اسناد
فصل هفتم - انحصارات دولتی، تریاک، دخانیات
فصل هشتم - سایر عوارض حقوقی که دولت تحصیل می‌کند، پست و تلگراف، تذکره[4]، شهریه مدارس، جواز عتیقه جات، عشور[5] اوقاف
فصل نهم - عواید امتیازات شرکت‌های تجارتی و صنعتی و معادن
فصل دهم - عوارض بلدی[6]، مستغلات، قپان، نمایش، لاتار[7] و غیره
فصل یازدهم - تشکیلات فعلی وزارت مالیه
فصل دوازدهم - مقایسه اوضاع مالی انگلیس، فرانسه، آلمان، ایطالیا
[1] . چهارمین پادشاه قاجار که از سال 1228 تا سال 1275 سلطنت کرد.
[2]. دهات یا مراتع و اراضی که از زمان سلطنت نادرشاه به دولت تعلق یافته و به وسیله مامورین دولتی اداره می شدند.
[3] . قسمتی از خالصجات که به اشخاص متفرقه منتقل و فروخته می شد، در دفاتر مالیه به این نام موسوم گشت.
[4] . گذرنامه
[5] . ده یک گرفتن از اموال کسی (لغت نامه دهخدا)
[6] . شهرداری
[7] . ظاهراً مقصود لاتاری است که نوعی قمار دسته جمعی است که در آن بلیت کاغذی با نشان‌ها و
علایم اعداد چندرقمی به بهای خاصی فروخته می شود و برنده اصلی در قرعه کشی و بخت آزمایی،
کسی است که عدد صحیح را داراست. در اصل (لاطار)
سخن مولف
متاسفانه نام کاتب ریزبین این اثر گرانقدر معلوم نیست و به همین دلیل نمی‌دانیم به خاطر خلق این تاریخچه ارزنده از چه کسی می‌باید سپاسگزار باشیم، اما در هر صوت به روح بلند نویسنده ناشناس درود می‌فرستم و در برابر مقام شامخش سر تعظیم فرود می‌آورم. در پایان جای آن دارد که از دوست خوبم، آقای علیرضا ابن‌‌رحمان که در راه تدوین کتاب از کمک‌های بی‌دریغش بهره بردم، تشکر کرده و برایش آرزوی توفیق کنم.
ضمناً برای هر چه بیشتر مستند شدن کار، نسخه خطی را در آخر کتاب آورده‌ام.
مهرداد جمال ارونقی
نظرات کاربران
نظرات شما به کاربران دیگر کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری کتاب مناسب برای خودشان را انتخاب کنند.